Spotkania z Kognitywistyką
Kolejne Spotkanie z Filozofią i Kognitywistyką odbędzie się 24 marca 2025 (godz. 17.00) w sali Feniks Uniwersyteckiego Centrum Kultury i Nauki.
Naszym gościem będzie dr Witold Maria Hensel (UW), który wygłosi wykład na temat:
"Widmo nierealności przekonań"
Wydaje się, że wiele ludzkich zachowań można zrozumieć, wyjaśnić i przewidzieć przez odwołanie do przekonań i pragnień. Dlaczego Jan poszedł do lodówki? Ponieważ chciał zjeść kanapkę z serem (pragnienie) i uważał, że ser znajduje się w lodówce (przekonanie). Wśród analitycznych filozofów umysłu podobne rozumowania uchodzą za powszechne. Mało tego: pojęcia przekonania i pragnienia odgrywają według nich kluczową rolę w psychologii potocznej – teorii, którą wszyscy się posługujemy, aby zrozumieć siebie i innych. Skoro jednak psychologia potoczna jest teorią, to możliwe, że jest teorią błędną. Możliwe nawet, że jej podstawowe postulaty, w szczególności teza o istnieniu przekonań, są fałszywe. Jeżeli tak jest, to należałoby chyba powiedzieć, że moje „wyjaśnienie” zachowania Jana jest pseudowyjaśnieniem, a przekonania, ściśle rzecz biorąc, nie istnieją. Antyrealiści twierdzą, że właśnie taki pogląd powinniśmy przyjąć jako najlepiej uzasadniony: nauka obaliła wiele teorii potocznych, a pojęcie przekonania nie pasuje do naukowego obrazu świata, więcmoż na przewidywać, że dojrzała psychologia będzie wyjaśniać nasze zachowania zupełnie inaczej (i zarazem lepiej) niż psychologia potoczna. Antyrealizm wobec przekonań budzi jednak ogromny sprzeciw. Liczba i charakter zarzutów wymierzonych w to stanowisko, a także wysoka temperatura dyskusji, są moim zdaniem symptomatyczne. Ujawniają coś
ciekawego o głębszych założeniach sporu wokół realności przekonań: o postawach filozofów wobec nauki, wiedzy i zdrowego rozsądku.
Dr Witold M. Hensel pracuje jako adiunkt na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się filozofią nauki, zwłaszcza kognitywistyki. Interesują go zarówno klasyczne
zagadnienia filozofii nauki, takie jak spór realizm/antyrealizm czy zagadnienie redukcji interteoretycznej, jak i problemy związane z praktyką naukową – np. kryzys replikacyjny. Publikował m.in. w „Diametros”, „Filozofii Nauki”, „New Ideas in Psychology”, „Journal of Computational Neuroscience”, “European Journal for Philosophy of Science”, „Synthese”.
VIII Tydzień Mózgu w Białymstoku: 10-11 marca 2025
Wydział Filozofii i Kognitywistyki zaprasza na wykłady w ramach VIII Tygodnia Mózgu w Białymstoku. Naszymi gośćmi będą wykładowcy i badacze z Instytutu Nenckiego Polskiej Akademii Nauk, Uniwersytetu KEN w Krakowie oraz Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Tematy poruszane w ramach wykładów będą dotyczyć takich zagadnień, jak: neuroplastyczność i substytucja sensoryczna, wywiady z przytomnymi pacjentami podczas operacji neurochirurgicznych, wpływ przewlekłego bólu na podejmowanie decyzji oraz nadużycia związane z nieuprawnionym wykorzystywaniem wiedzy na temat mózgu (tzw. neurobzdury). VIII Tydzień Mózgu w Białymstoku wpisuje się w obchody Światowego Tygodnia Mózgu (Brain Awareness Week), którego celem jest popularyzacja wiedzy o mózgu i jego działaniu.
Wykłady odbędą się w kampusie UwB w dniach 10-11 marca (od godziny 17.00) w sali Feniks Uniwersyteckiego Centrum Kultury i Nauki.
Abstrakty i biogramy
Spotkania z Kognitywistyką
Kolejne Spotkanie z Filozofią i Kognitywistyką odbędzie się 6 marca o godzinie 17.00 w sali 2048 (aula) na Wydziale Matematyki (Kampus UwB). Naszym gościem będzie dr Andrzej Paweł Karalus z Wydziału Ekonomii i Zarządzania Politechniki Gdańskiej, który wygłosi wykład nt.
Epistemologia wojny. Wojna kognitywna.
Abstrakt:
Z punktu widzenia refleksji naukowej wojna to nie tylko kwestia strategii, taktyki, technologii wojskowej czy dyplomacji – to również dobry pretekst, żeby zastanowić się nad zagadnieniami prawdy, wiedzy (sposobu jej utrwalania i propagacji) oraz genezą przekonań grupowych. Epistemologia wojny, wojna kognitywna to wykład, w którym obok problematyki czysto strategicznej, takiej jak wojna kognitywna, wojna informacyjna czy cyberwarfare, pojawi się refleksja na temat relacji między wiedzą (przekonaniami) a konkretnymi układami instytucjonalnymi i poziomem zaufania społecznego. Zagadnienie wojny kognitywnej będzie się zatem przeplatać z zagadnieniami z zakresu epistemologii społecznej i socjologii wiedzy. Podczas wykładu zaprezentowane też zostanie teoriopoznawcze przeformułowanie pojęcia mitu politycznego i cywilizacji jako historycznie ewoluującego systemu kształtującego percepcję, światopogląd i standardy racjonalności członków danego kręgu cywilizacyjnego.
Biogram:
Andrzej Paweł Karalus – dr, absolwent MISH (socjologia i filozofia). Adiunkt na Wydziale Ekonomii i Zarządzania Politechniki Gdańskiej. Obszary zainteresowania: ekonomia polityczna, filozofia społeczno-polityczna, teorie zmiany społecznej i epistemologia społeczna. Interesuje się również teorią wyzysku i teoriami sprawiedliwości dystrybutywnej po publikacji Teorii sprawiedliwości Rawlsa. Tłumaczy z języka angielskiego i niemieckiego.
Spotkania z Kognitywistyką
"Pamięć i EEG. Badanie procesów pamięciowych z wykorzystaniem metody mózgowych potencjałów wywołanych"
Wykład odbędzie się 26 lutego o godz. 17.00 w sali Feniks w Uniwersyteckim Centrum Kultury i Nauki.
Abstrakt:
Procesy prowadzące do powstawania śladów pamięciowych cechują się znaczącą dynamiką i mogą być uchwycone za pomocą metod badania mózgu o dużej rozdzielczości czasowej, takich jak metoda potencjałów wywołanych oparta na analizie sygnału elektroencefalograficznego (EEG). Badania z wykorzystaniem tej techniki przyniosły wiele interesujących odkryć, zwłaszcza w kontekście powstawania wspomnień opartych na ogólnym poczuciu znajomości lub na szczegółowym przypominaniu sobie minionych zdarzeń. Ważnym aspektem tych eksperymentów była również identyfikacja mechanizmów prowadzących do powstawania fałszywych wspomnień. Celem wystąpienia będzie przedstawienie najważniejszych wyników badań w tym obszarze, w tym również wyników badań własnych nad wpływem szybkości i łatwości przetwarzania informacji na ich zapamiętywanie. Przedstawione zostaną również nowe perspektywy badawcze dotyczące procesów mózgowych leżących u podłoża zależności między przewidywaniem i zapamiętywaniem.
dr Paweł Stróżak – adiunkt w Katedrze Psychologii Eksperymentalnej KUL, zajmuje się psychologią i neuronauką poznawczą, zwłaszcza badaniem mózgowych mechanizmów procesów pamięciowych. W swoich badaniach wykorzystuje metody behawioralne oraz elektroencefalograficzne, w szczególności metodę mózgowych potencjałów wywołanych.